راهنمای جامع انواع رتبه بندی مقاومت در برابر آب

در لوازم الکترونیکی و دیجیتال، کمتر اصطلاحی مانند «ضد آب بودن» می‌تواند هم‌زمان گمراه‌کننده و اطمینان‌بخش باشد. معمولا سازندگان لوازم الکترونیکی برای نشان‌دادن مقاومت دستگاه در برابر  آب این اصطلاح را وعده می‌دهند. بااین‌حال، از نظر فنی هیچ دستگاهی نمی‌تواند به‌طور کامل و به معنای واقعی ضد آب باشد. سطوح مختلفی از میزان مقاومت دستگاه‌ها در برابر آب وجود دارد که می‌تواند برای برخی از افراد گیج‌کننده باشد. به همین دلیل در این مطلب می‌خواهیم درباره انواع رتبه بندی مقاومت در برابر آب لوازم دیجیتال صحبت کنیم تا ابهام‌ها در این زمینه را تا حد زیادی برطرف کنیم. اگر شما هم نمی‌دانید که هر رتبه‌بندی چه معنی و کاربردی دارد، با مجله شیائومی استور همراه باشید. 

تفاوت ضد آب بودن با مقاومت در برابر آب

باید بدانید که به طور فنی بین این دو عبارت تفاوت وجود دارد. درک این تفاوت به شما کمک می‌کند تا دستگاه‌ها را با دید دقیق‌تری بررسی کنید و با توجه به نیازهای خود سطح مقاومت دستگاه در برابر آب را انتخاب کنید.

• ضد آب بودن: این عبارت به معنای آن است که شیء مورد نظر در برابر آب نفوذناپذیر است.
• مقاوم در برابر آب: این اصطلاح نشان می‌دهد که دستگاه مورد نظر تا حد معینی و در شرایط مشخصی می‌تواند در برابر نفوذ آب مقاومت داشته باشد. 

نکته: بسیاری از برندها و شرکت معمولا از اصطلاح «ضد آب» استفاده نمی‌کنند تا برای کاربران گمراه‌کننده نباشد و از طرفی انتظاری غیرواقعی را به وجود نیاورد. 

آشنایی با رتبه بندی IP

کد محافظت در برابر نفوذ یا Ingress Protection code که به رتبه بندی IP شهرت دارد، یکی از رایج‌ترین استانداردهای مورد استفاده برای تعیین میزان مقاومت در برابر آب در لوازم الکترونیکی است. این کد زیر نظر کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک (IEC) تعریف شده است و طبقه‌بندی دقیقی از میزان حفاظت دستگاه‌ها در برابر نفوذ مواد خارجی جامد و مایع ارائه می‌دهد. این رتبه بندی معمولا به شکل IPXY بیان می‌شود که X و Y اعدادی هستند که هر کدام معنی مشخصی دارند. 

ـ رقم اول یا X: این رقم از ۰ تا ۶ متغیر است و به میزان حفاظت در برابر ذرات جامد خارجی اشاره دارد. هرچه عدد بالاتر باشد، نشان‌دهنده محافظت بیشتر است. 

رقم دوم یا Y: این عدد می‌تواند از صفر تا 9K متغیر باشد که سطح محافظت در برابر ورود آب را مشخص می‌کند.

نکته: اگر در برخی از دستگاه‌ها می‌بینید که عدد اولی به شکل X نمایش داده می‌شود (مثلا IPX7) به این معنی است که مقاومت دستگاه در برابر نفوذ آب و غوطه‌وری در مایعات در سطح ۷ است، اما داده مشخص و رسمی درباره نفوذ ذرات جامد برای این دستگاه اعلام نشده است. 

جدول راهنمای رقم اول در رتبه بندی IP

جدول راهنمای رقم دوم در رتبه بندی IP

نکته مهم: 

• برای مقاومت سطح IPX8 باید در نظر بگیرید که شرایط مقاومت در برابر آب دستگاه صرفا شدیدتر از IPX7 است، اما عمق و زمان دقیق مقاومت را سازنده مشخص می‌کند. بنابراین این رتبه‌بندی ممکن است در یک برند با برند دیگر متفاوت باشد. پس بهتر است حتما توضیحات شرکت سازنده را در این باره بخوانید. 
• رتبه‌بندی‌هایی مانند IP69/IP69K یک رتبه‌بندی صنعتی هستند که معمولا برای تجهیزاتی به کار می‌روند که نیاز به تمیزکاری عمیق و منظم دارند. 
• آزمایش‌های مربوط به نازل آب و غوطه‌وری با هم متفاوت هستند، بنابراین ممکن است دستگاه فقط در برابر یکی از این‌ها مقاوم باشد. مگر اینکه سازنده رتبه‌بندی‌های دوگانه و چندگانه را برای دستگاه اعلام کند. 

آشنایی با رتبه بندی ATM

سیستم رتبه بندی مقاومت در برابر آب IP برای اکثر لوازم الکترونیکی کاربرد دارد. با این حال سیستم رتبه بندی اتمسفر یا Atmospheres که به اختصار ATM خوانده می‌شود، یک استاندارد تخصصی است که معمولا برای ساعت‌ها، دستگاه‌های پوشیدنی طراحی‌شده برای فعالیت‌های آبی استفاده می‌شود. این سیستم توانایی دستگاه را در زمینه مقاومت در برابر فشار آب اندازه‌گیری می‌کند. 

به بیان ساده باید بگوییم که 1ATM به معنی فشار تقریبی در سطح دریا است که در این رتبه‌بندی به عمق آب معادل‌سازی می‌شود. برای مثال 1ATM معادل فشار آب ایستای موجود در عمق ۱۰ متری است. پس اگر دستگاهی دارای رتبه بندی 5ATM باشد، به معنی آن است که می‌تواند تا فشار ۵۰ متری زیر آب مقاومت داشته باشد.

نکته مهم این است که این رتبه‌بندی، در شرایط آزمایشگاهی و کنترل‌شده است و با عمق آب در دنیای عادی فرق می‌کند، زیرا آزمایش‌ها در شرایط دمایی و محیطی ثابت انجام می‌شوند و آب در این آزمایش‌ها راکد با دمایی پایدار است. همچنین باید در نظر داشته باشید که فشارهای متغیر و پویای آب با فشار در حالت ایستا تفاوت دارد. بسیاری از انواع ساعت هوشمند شیائومی دارای رتبه‌بندی ATM هستند که می‌توانند برای شنا و فعالیت‌های آبی به کار روند. 

جدول راهنمای رتبه بندی ATM

نکته مهم:

هرچه مقدار ATM بالاتر باشد به معنی این است که أب‌بندها و مهر و موم مقاوم‌تر و قوی‌تر هستند و می‌توانند نیروهای فشار بیشتری را تحمل کنند. در دنیای واقعی فرد معمولی که شنا می‌کند، تا عمق ۱۰۰ متری غواصی نمی‌کند، اما بهتر است ساعت او 10ATM داشته باشد، زیرا آب‌بندها به میزان کافی مقاوم هستند و فشارهای دینامیکی مکرر حرکات شنا را به‌خوبی تحمل می‌کنند. 

مقایسه رتبه بندی مقاومت در برابر آب IP و ATM

باید بدانید که این دو سیستم رتبه بندی در برابر آب برای اهداف مختلفی طراحی شده‌اند و پارامترهای متفاوتی را اندازه‌گیری می‌کنند. درک تفاوت‌های این دو سیستم به شما کمک می‌کند تا بر اساس نیازهای خود رتبه بندی مناسب را انتخاب کنید. در ادامه تفاوت این دو مدل رتبه بندی را با بیان ساده مرور می‌کنیم تا این ابهام برای شما کمتر شود.

• سیستم رتبه‌ بندی IP یک طبقه‌بندی را برای مقاومت دستگاه در برابر عوامل محیطی ارائه می‌دهد و هدف اصلی آن تایید محافظت در برابر ورود اجسام خارجی جامد و مایع است. در واقع IP استانداردی برای آب‌بندی است. از طرفی رتبه‌بندی ATM یک سیستم تخصصی‌تر است که توانایی دستگاه را در مقاومت در برابر فشار آب استاتیک اندازه‌گیری می‌کند و استانداردی برای تحمل فشار آب است. 
• رتبه بندی IP به طور گسترده در انواع دستگاه‌ها مانند گوشی موبایل، تبلت‌ها، دوربین‌ها، اسپیکرها و هدفون‌ها رایج است. از طرف دیگر، رتبه‌بندی ATM معمولا منحصر در لوازم پوشیدنی مانند ساعت‌های هوشمند، مچ‌بندها و لوازم دیجیتالی تناسب اندام به کار گرفته می‌شود. 

به طور کلی باید گفت که این دو سیستم رتبه بندی می‌توانند به ‌عنوان ابزارهای مکمل مورد استفاده قرار بگیرند و این طور نیست که یکی بهتر از دیگری باشد. بنابراین بهتر است با توجه به نوع دستگاه و کاربرد آن، رتبه بندی مقاومت در برابر آب را بررسی کنید. 

نکات مهم درباره مقاومت در برابر آب لوازم دیجیتال

• مقاومت در برابر آب در دستگاه‌های مختلف ممکن است در طول زمان کاهش پیدا کند. این ویژگی به موانع فیزیکی، واشرهای لاستیکی، حلقه‌ها، چسب‌ها و محافظ‌ها وابسته است که در طول زمان مقاومت خود را از دست می‌دهند، فرسوده می‌شوند و ممکن است ضعیف‌تر عمل کنند. 
• آزمایش‌های مربوط به این رتبه بندی های مقاومت در برابر آب در آب تمیز و تازه انجام می‌شود، بنابراین باید مراقب املاح و مواد معدنی، نمک‌ها و ناخالصی‌های آب معمولی باشید.
• آب دریا و آب‌های شوی دشمن قطعات الکترونیکی هستند و ورود آن به دستگاه می‌تواند تاثیرات مخربی داشته باشد. نمک و یون‌های موجود در این آب خورنده هستند و می‌توانند به واشرها و قطعات داخلی دستگاه‌ها آسیب بزنند. بنابراین حتما مراقب این موضوع باشید.
• آب استخر می‌تواند به مرور زمان باعث تخریب و فرسوده شدن قطعات آب‌بندی دستگاه باشد و به آن آسیب بزند.
• صابون‌ها و مواد شوینده ممکن است در طول زمان مهر و موم دستگاه‌ها را از بین ببرد و به‌راحتی باعث ورود آب به قطعات حساس شود. 

سخن پایانی

همه ما از لوازم دیجیتال خود در طول روز و به طور گسترده استفاده می‌کنیم. تقریبا هر جایی که می‌رویم و هر کاری که می‌کنیم یک وسیله دیجیتال همراهمان است. از هدفون‌ها و ساعت‌های هوشمند گرفته تا گوشی‌ها و تبلت‌ها همگی ابزارهای ضروری زندگی روزمره ما هستند. به همین دلیل برخی از افراد تمایل دارند که از دستگاه‌هایی استفاده کنند که در برابر آب مقاوم هستند. رتبه بندی مقاومت در برابر آب به شکل‌های مختلفی بیان می‌شود که هرکدام نشان‌دهنده معیار خاصی در آزمایش است. در این مطلب سعی کردیم به بیان ساده تفاوت انواع رتبه بندی مقاومت در برابر آب را بیان کنیم و هر رتبه بندی را به‌طور مجزا معرفی کنیم. امیدواریم این راهنما به شما کمک کرده باشد تا با دید بهتری لوازم دیجیتال خود را خریداری کنید.